Welkom op de enige echte zoo-reisgids van De Rafiaanse Zoo! Hier vind je beoordelingen en tips over bijna vijftig Europese dierentuinen. Rechts vind je een kaart met links naar alle dierentuinen beschreven op deze pagina. Elke dierentuin wordt uitgebreid beoordeeld in verschillende rubrieken. Veel lees- en zooplezier!

woensdag 11 mei 2016

ZOO Antwerpen, Antwerpen

Algemeen
Website
Plattegrond
ZooChat Gallery
Openingsjaar: 1843
Aantal diersoorten: ca. 450
Iconische diersoorten: okapi, congopauw, toerako's, oostelijke laaglandgorilla, goudkopleeuwaapje, monniksgier, uilenkopmeerkat, Mexicaanse soldatenara
Topattracties: Nocturama, Griekse Tempel, Hippotopia, Aquarium
Aantal bezoeken: tel kwijtgeraakt

Bespreking
Bij het zien van de streepjes van de prachtige okapi voor de betegelde gevel van de Moorse Tempel zak ik weg in liefde voor onze nationale dierentuin. Het is dan ook maar de vraag of ik van de ZOO hou omdat okapi's mijn lievelingsdieren zijn, of dat okapi's mijn lievelingsdieren zijn omdat ik van de ZOO hou. Dat laatste zal wel niet de enige reden zijn, maar er is geen enkel dier zo onlosmakelijk verbonden met de ZOO als de okapi. Nochtans heeft de ZOO een heel lijstje aan diersoorten die iconisch zijn voor deze tuin. De geschiedenis van deze dierentuin gaat dan ook ver terug, het is één van de oudsten ter wereld. Dat zie je ook zeer goed aan de ZOO. De hele dierentuin in een geklasseerd monument, aan de buitenkant van vele gebouwen mag dan ook niets veranderd worden. Dit maakt de tuin niet enkel een must-see voor dierentuinenthousiastelingen, maar ook voor mensen die geïnteresseerd in architectuur en gebouwen kunnen komen bekijken als de legendarische Egyptische tempel, of het Neushoorn-, Lama-, Herten- of Zwijnengebouw. Omdat de ZOO slechts beperkt kan veranderden, zijn sommige verblijven ondermaats. Maar de laatste jaren vindt er een grote evolutie plaats en nu leven de meeste dieren in geschikte verblijven. Dat ging wel ten koste van de gigantische omvang van de collectie. Als je op Zootierliste eens rondneust, zal het je verbazen hoeveel diersoorten hier doorheen de geschiedenis hebben geleefd. Een geschiedenis waar ZOO Antwerpen terecht trots op mag zijn.
ZOO Antwerpen is natuurlijk ook de bekendste dierentuin van België. Iedereen kent hem wel, gewoon als 'dé zoo'. Jammer genoeg is het imago en de populariteit van de ZOO, mede door de opmars van Pairi Daiza, aan het vervallen. Steeds vaker vragen mensen mij over welke zoo ik praat als ik gewoon zeg 'de zoo'. Dan zeg ik: 'Dé zoo.' En dan vragen ze nog of het Antwerpen is.
ZOO Antwerpen heeft dus wel ingeboet bij jan met de pet, en dat is bijzonder onterecht. Het is een zeer professionele dierentuin die actief meewerkt aan onderzoek en internationale natuurbehoudsprojecten, zowel in situ (bv. al hun stamboeken) als ex situ (denk aan het uitzetten van monniksgieren en het project BioBrasil). Verder streven ze hard naar wat het beste is voor hun dieren. En misschien wat minder interessant voor de meeste mensen: de collectie is om vingers bij af te likken. Uilenkopmeerkatten, macaronipinguïns, steppeslurfhondjes, reuzentoerako's, purperkuiftoerako, groene arassari's, koala, een boomkangoeroe, viooltjeslori's, aardvarkens, slanke lori's, Balabackantjils, een komodovaraan, thargeiten, een uitgebreid aquarium en zelfs de laatste oostelijke gorilla in een dierentuin, allemaal zijn ze te zien in hartje Antwerpen. Internationaal is er mede hierdoor ook veel belangstelling van liefhebbers. Voor mij blijft de ZOO, 'dé zoo', dan ook de allergrootste, en een nationaal symbool.

Niet te missen
Nocturama: Dit nachtdierenhuis is in mijn ogen beste deel in het Jubileumcomplex. Hier kan je je altijd vermaken. Er zijn leuke en zeldzame soorten te zien, in mooie verblijven bovendien.
Griekse Tempel: Het allerbeste reptielenhuis dat ik al heb mogen bezoeken, beter zelfs dan Keulen misschien.
Aquarium: Een monumentale zaal die je een beeld geeft van zowel zout- als zoetwatermilieus. De zaal alleen al is magisch, er hangt dan ook een speciale sfeer in het Aquarium. Het nieuwe Rifaquarium is een mooie blikvanger.
Moorse Tempel: Sinds jaar en dag thuis van de okapi's, dé sterren van de ZOO.
Buffelsavanne: Naast buffels kan je in deze doorloopvolière meer dan 20 Afrikaanse vogelsoorten spotten.
Vogelpaleis: mooie vogelcollectie, verblijven zijn mooi maar niet echt groot.
Wintertuin: In de imposante oude Wintertuin kan je (in het seizoen) vandaag de dag slenteren tussen verschillende vlindersoorten.
Rotondegebouw: Enkele jaren geleden gerenoveerd. De fris ogende verblijven zijn nu de thuis van verschillende soorten watervogels.

Collectie
De collectie van de ZOO staat volgens Zootierliste in de top 20 van Europa. Laat je dus niet misleiden door de kleine oppervlakte: de Antwerpse collectie is werkelijk de moeite waard. Zoogdieren en vogels zijn sterk vertegenwoordigd doorheen het hele park. Vooral de vogelcollectie is het vermelden waard. Hoewel het aantal soorten gedaald is ten opzichte van pakweg 10 jaar geleden, overheersen vogels voor een groot deel nog de tuin, met bijvoorbeeld vier soorten pinguïns en veel kleine zangvogels. Traditioneel heeft de ZOO grote collecties van toerako's en hokko's. Maar de laatste jaren is dat veranderd. Tegenwoordig is er enkel nog de helmhokko te zien en slechts drie soorten toerako's. Maar ik hoop dat ze nog enkele soorten achter de schermen hebben en dat we die in de nabije toekomst terug mogen verwachten in, bijvoorbeeld, de volières achter het Varkensgebouw of aan het Vogelpaleis. In de Griekse Tempel vind je een goede collectie reptielen, maar ook wat amfibieën en enkele ongewervelden. In het Aquarium vind je natuurlijk veel vissen en ook veel ongewervelden. In de ZOO zijn zowel populaire als zeldzame soorten aanwezig en zijn veel diergroepen vertegenwoordigd. De collectie van ZOO Antwerpen is dan ook één van de mooiste dierencollecties die ik al heb gezien. Vanouds zijn ze gespecialiseerd in dieren uit Centraal-Afrika. Het grootste deel van hun 'iconische' diersoorten leeft daar dan ook in het wild.

Hoogtepunten in de collectie
Oostelijke laaglandgorilla (uniek buiten Afrika; Mensapengebouw)
Senegalmabuya (uniek in Europese tuinen; Griekse Tempel)
Pelusios chapini (uniek in Europese tuinen; Griekse Tempel)
Pelusios carinatus (2 Europese tuinen; Griekse Tempel)
Rugvlekweekschildpad (2 Europese tuinen; Griekse Tempel)
Fluweelwever (2 Europese tuinen; Afrikavolière Vogelpaleis)
Grijsneknachtaap (3 Europese tuinen; Nocturama)
Steppeslurfhondje (3 Europese tuinen; Mensapengebouw)
Macaronipinguïn (4 Europese tuinen; Vriesland)
Krokodilwachter (6 Europese tuinen; Vogelpaleis)
Bruinruggoudmus (7 Europese tuinen; buitenkant Vogelpaleis)
Woestijnleguaan (7 Europese tuinen; Griekse Tempel)
Branderhorsts bijtschildpad (7 Europese tuinen; Griekse Tempel)
Slanke lori (7 Europese tuinen waarvan 3 op het vasteland; Nocturama)
Uilenkopmeerkat (7 Europese tuinen; Kleinapengebouw)
Purperkuiftoerako (9 Europese tuinen; Afrikavolière Vogelpaleis)
Pauwoogdaggekko (9 Europese tuinen; Griekse Tempel)

Het plekje
Het is hier moelijk kiezen. Ik ben gehecht aan veel plekjes. Misschien is het Vogelpaleis wel het bijzonderste plekje, al blijft de Moorse Tempel mij ook dierbaar. Het Vogelpaleis is nog zo een historisch pareltje waarvan de binnenkant enkele jaren terug stijlvol is vernieuwd, en nu ondertussen zijn ook een rij buitenvolières aan de beurt geweest. De renovatie is echt goed gedaan, alle verblijven zijn leuk ingericht. Soms wat aan de kleine kant, maar dat kan je niet omzeilen. Verder vind je hier een prachtige collectie mooie vogels. Ik kan hier heel lang staan zoeken om toch maar alle soorten te ontdekken (een haast onmogelijke opdracht). Ook is hier de bekende donkere gang.

De tip
Als je binnenkomt eens een bezoekje brengt, ga dan meteen naar het Nocturama. Dit vernieuwde nachtdierenhuis is onderdeel van het Jubileumcomplex, vlak bij de ingang. Het is bij elk bezoek opnieuw een absoluut hoogtepunt van de dag. In de morgen, laten we zeggen rond half elf, worden vaak de dieren gevoederd. Een uniek moment om de aardvarkens, springhazen en tamandoea goed te kunnen zien.

Lees ook...
De iconen #1: ZOO Antwerpen; over dieren die er in Antwerpen bovenuit steken.
Om de commotie nog wat erger te maken...; over positieve veranderingen in Antwerpen de laatste jaren.
De Antwerpse okapi's en al wat je er ooit al hebt over willen weten; over hoe je de Antwerpse okapi's anno 2014 kunt herkennen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten